Psikodinamik Terapi Nedir? Nasıl Çalışır?

Hepimiz zaman zaman kendimizi iyi hissetmeyebiliriz. Bazen neden üzgün, öfkeli veya kaygılı olduğumuzu anlamakta zorlanırız. İşte tam da bu noktada psikodinamik terapi devreye girer. Peki, bu terapi tam olarak ne anlama geliyor ve bize nasıl yardımcı olabilir?

Psikodinamik Terapi Nedir?

Psikodinamik terapi, kabaca, geçmişimizdeki olayların ve ilişkilerimizin bugün bizi nasıl etkilediğini anlamamıza yardımcı olan bir terapi türüdür. Tıpkı bir ağacın kökleri gibi, bugünkü duygularımızın, düşüncelerimizin ve davranışlarımızın da geçmişte bir yerlerde bir kökü olduğuna inanılır. Bu kökler genellikle çocukluk yaşantılarımızda veya önemli ilişkilerimizde gizlidir.

Örneğin, bazen bir şarkı duyarız ve o şarkı bize hiç farkında olmadığımız eski bir anıyı veya duyguyu hatırlatır. O anıya gitmek istemesek bile, şarkının etkisiyle bir anda hüzünlenebiliriz. Psikodinamik terapi de bunun gibidir; geçmişteki "şarkıların" bugünkü "melodilerimizi" nasıl şekillendirdiğini anlamaya çalışırız.

Terapi, kişinin kendi içine doğru bir yolculuğa çıkması gibidir. Bu yolculukta, farkında olmadığımız ama bizi etkileyen düşünceleri, duyguları ve çatışmaları keşfetmeye çalışırız. Bunlara genellikle bilinçdışı denir. Bilinçdışımız, tıpkı bir evin bodrum katı gibi, bizim pek girmediğimiz ama içinde bir sürü eski eşyanın, hatıranın ve bazen de tozlu korkuların saklandığı bir yer gibidir. Bu eşyalar orada durduğu sürece, yukarıdaki yaşam alanımızı etkileyebilir.

Psikodinamik Terapi Nasıl Çalışır?

Psikodinamik terapide terapistinizle haftalık düzenli görüşmeler yaparsınız. Bu görüşmelerde genellikle hayatınızdan, hislerinizden, hayallerinizden ve anılarınızdan bahsedersiniz. Terapistiniz ise bu anlatımlarınızda tekrarlayan kalıpları, önemli noktaları veya atladığınız detayları fark etmenize yardımcı olur.

İşte bu terapinin temel çalışma prensipleri:

         Geçmişi Anlamak: Terapi, geçmişteki deneyimlerin, özellikle de çocukluktaki ilişkilerin ve olayların bugünkü davranışlarınızı ve ruh halinizi nasıl şekillendirdiğini anlamanıza odaklanır. Tıpkı bir bahçedeki bazı çiçeklerin hiç açmaması veya sürekli aynı şekilde solması gibi. Geçmişi anlamak, bu çiçeğin toprağında veya ilk ekildiği zamanki koşullarında ne olduğunu anlamak gibidir. Belki de yeterince güneş almamıştır ya da toprağı besleyici değildir. Geçmişi anladığımızda, bugünkü sorunların tohumlarını nerede attığımızı fark edebiliriz.

         Bilinçdışını Keşfetmek: Bilinçdışımızdaki korkular, istekler veya çözülmemiş çatışmalar, günlük hayatımızda farkında olmadan bizi etkileyebilir. Terapi süreci, rüyalar, dil sürçmeleri veya tekrar eden davranışlar gibi ipuçları aracılığıyla bu bilinçdışı materyalleri açığa çıkarmaya çalışır. Bilinçdışımız, bir geminin su altındaki kısmı gibidir. Geminin büyük bir bölümü suyun altında olduğu için onu göremeyiz, ama asıl dengeyi ve yönü belirleyen kısım orasıdır. Rüyalarımız veya istemeden söylediğimiz sözler ise bu su altındaki kısmın yüzeye çıkan küçük kabarcıkları gibidir. Terapistinizle bu kabarcıkları inceleyerek su altındaki büyük resmi görmeye çalışırız.

         İlişkileri İncelemek: Hayatımızdaki önemli ilişkiler, yani ailemiz, arkadaşlarımız veya eşimizle olan bağlarımız, kişiliğimizin gelişiminde büyük rol oynar. Terapi, bu ilişkilerdeki dinamikleri ve bu ilişkilerin sizi nasıl etkilediğini anlamanıza yardımcı olur. Hatta terapistle kurduğunuz ilişki bile, dışarıdaki ilişkilerinizi yansıtan önemli bir ayna olabilir. Hayatımızdaki ilişkiler, bir ip oyunu gibidir. Bazen ipler birbirine dolanır, bazen kolayca çözülür. Psikodinamik terapi, bu ip oyunundaki düğümleri ve bu düğümleri kimden öğrendiğimizi anlamamıza yardımcı olur. Belki de birileriyle hep aynı karmaşık düğümleri tekrar ediyorsunuzdur. Terapistinizle olan ilişkiniz de bu ip oyununu denediğiniz ve yeni çözümler bulduğunuz bir alan gibidir; burada dışarıdaki ilişkilerinizdeki sorunları güvenle deneyimleyip çözüme kavuşturabilirsiniz.

         İçgörü Kazanmak: Tüm bu süreç sonunda, kendi hakkınızda yeni şeyler öğrenirsiniz. Neden belirli durumlara aynı şekilde tepki verdiğinizi, neden bazı şeyleri sürekli ertelediğinizi veya neden belirli türdeki insanlara çekildiğinizi anlamaya başlarsınız. Bu anlayışa içgörü denir. İçgörü kazandıkça, eski kalıplarınızı kırmaya ve daha sağlıklı seçimler yapmaya başlarsınız. İçgörü kazanmak, karanlık bir odadaki lambayı yakmak gibidir. Lamba yanmadan önce sadece eşyaların siluetlerini görür, nereye adım atacağımızı bilemezdik. Ama ışık yandığında, her şeyi net bir şekilde görürüz: eşyaların nerede olduğunu, kapının yolunu. Bu netlik sayesinde, artık aynı yere çarpmaktan kurtulur, odanın içinde daha rahat hareket edebiliriz. Eski kalıplarımızı fark edip yeni yollar çizebiliriz.

Psikodinamik terapi, kısa sürede mucizeler vaat etmez. Ancak sabırla devam edildiğinde, kendinizi daha derinden tanımanıza, geçmişin yüklerinden kurtulmanıza ve daha tatmin edici bir yaşam sürmenize yardımcı olabilir. Unutmayın, kendinize yatırım yapmak, hayatta yapabileceğiniz en değerli yatırımdır.